Intervista e plotë/ Lu: Së shpejti ndjekje penale për “Tahirin”; Kelmend Balili pritet të arrestohet
Ambasadori amerikan Donald Lu për herë të parë ka folur në një intervistë televizive. I ftuar në emisionin “Opinion” të Blendi Fevziut në Tv Klan, në fund të mandatit të tij si ambasador amerikan në Tiranë, Lu foli kryesisht për reformën në drejtësi.
Ambasadori deklaroi se së shpejti pritet që të nisë ndjekja penale për çështjen “Tahiri”. Hetimet ndaj ish-ministrit të Brendshëm po shkojnë drejt fundit, tha Lu, dhe kjo dosje duhet të gjykohet nga një gjyqtar që të vlerësojë me transparencë provat e implikimit të dyshuar të Saimir Tahirit në trafikun e drogës. Ndërkohë, duke folur për ndalimin e hyrjes në SHBA të ish-Prokurorit të Përgjithshëm, Donald Lu theksoi se Qeveria Amerikane ka informacione dhe prova të besueshme që Adriatik Llalla të jetë i përfshirë në korrupsion.
Sa i përket “peshqve të mëdhenj”, ambasadori amerikan Donald Lu përmendi Kelmend Balilin, të njohur ndryshe si “Eskobari i Ballkanit”, i cili akuzohet për trafik ndërkombëtar droge, krijim të organizatës kriminale. Lu bëri me dije se qeveria amerikane ka informacione që Kelmend Balili vijon të qëndrojë i fshehur në Shqipëri dhe ditët në vijim mund të arrestohet. Ndërsa në Greqi, vendi ku është zbuluar aktiviteti kriminal i “Eskobarit shqiptar”, Kelmend Balili është dënuar me burgim të përjetshëm dhe me 15 vite burg.
/tvklan.al
INTERVISTA E PLOTË E AMBASADORIT AMERIKAN DONALD LU:
Blendi Fevziu: Mirëmbrëma të nderuar teleshikues. I ftuari i sotëm është Ambasadori i Shteteve të Bashkuara në Tiranë, Donald Lu, i cili jep intervistën e tij të parë televizive në këtë vend, tre vjet pasi mbërriti në Shqipëri. Donald Lu do të flasë mbi çështjet kryesore që kanë shqetësuar misionin e tij në Shqipëri dhe njëkohësisht për çështjet më të nxehta të ditës, edhe pse kjo intervistë ka qenë e planifikuar përpara zhvillimeve korrente të dy-tri ditëve të fundit, do mundohemi të marrim një opinion edhe për ato, por kryesisht do të përqendrohet në raportin midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë si dhe angazhimet kryesore të Shteteve të Bashkuara në Shqipëri. Ambasador Lu, mirësevini në studion e Opinion.
Blendi Fevziu: Mendoj se keni tre vjet këtu…
Blendi Fevziu: Pak më shumë se tre vjet, cila është përshtypja juaj për Shqipërinë?
Blendi Fevziu: Kam dëgjuar në media se donit të qëndronit pak më gjatë.
Blendi Fevziu: E aprovuan …
Blendi Fevziu: Pse e doni kaq këtë vend, Z. Ambasador?
Blendi Fevziu: E vërtetë. Drita e mesdheut …
Blendi Fevziu: Ambasador, nga udhëtimet, kam parë të njëjtën situatë kudo. Çdo vend në botë thotë se ka ushqimin më të mirë.
Blendi Fevziu: Edhe në vendin më të izoluar në Afrikë, thonë që kanë ushqimin më të mirë …
Blendi Fevziu: Por a mendoni se është për të huajt apo ngaqë ju jeni Ambasador i Shteteve të Bashkuara?
Blendi Fevziu: Dhe ju e njihni mirë marrëdhënien e këtij vendi me Shtetet e Bashkuara…
Blendi Fevziu: Cili është …kjo është një pyetje pak e vështirë ndoshta… cili është kujtimi më interesant që keni nga Shqipëria në këto tre vjet?
Blendi Fevziu: Jo politik…
Blendi Fevziu: Babai juaj jeton në Kaliforni?
Blendi Fevziu: Më vjen keq.
Blendi Fevziu: Absolutisht…
Blendi Fevziu: Në Gjermani…
Blendi Fevziu: Shqiptaro-amerikanë…
Blendi Fevziu: Ambasador, po, zyrtarisht jemi një vend me rreth 4.5 milionë shqiptarë por në 25 vitet e fundit kemi humbur më shumë se 1.5 milionë. Të themi, më shumë se një millionë e gjysmë shqiptarë janë larguar për në Greqi, Itali, SHBA…
Blendi Fevziu: …në gjithë botën, për shkak të problemeve ekonomike dhe për shkak të komunizmit në Shqipëri në të kaluarën. A mendoni se ka ndonjë mundësi t’i kemi përsëri disa nga këta njerëz?
Blendi Fevziu: Indiano-amerikanë…
Blendi Fevziu: E vërtetë, Ambasador, por në dy ditët e fundit, për shembull, keni parë djegien e tolleve në autostradën midis Shqipërisë dhe Kosovës, ndërtuar 9 vjet më parë. Keni parë protestën përpara Drejtorisë së Policisë në Tiranë. Dua t’ju pyes për vendimin e qeverisë për të dhënë me koncesion autostradën midis Shqipërisë dhe Kosovës dhe për të pasur një tarifë toll prej 5 Euro për një drejtim për njerëzit, përfshi popullsinë në Kukës. Disa prej tyre, sipas Kryebashkiakut të Kukësit, janë 42% me ndihmë ekonomike, marrin 36 dollarë në muaj dhe duhet të paguajnë 12 dollarë për të dërguar një nxënës në shkollën e mesme të Kukësit apo për të shkuar në spital. Ç’mendim keni për këtë vendim?
Blendi Fevziu: Ambasador, këta njerëz mendojnë se qeveria iu shërben më shumë pesë a gjashtë të pasurve. Disa përdorin termin ‘oligarkë’ por unë nuk dua ta përdor sepse mendoj se nuk është real, që qeveria nuk i shërben popullsisë së vendit.
Blendi Fevziu: Por reagimi i opozitës në vend, Ambasador, PD dhe LSI, kanë bërë thirrje për mosbindje civile. Nuk është hera e parë në fakt, edhe në 2016 bënë thirrje për një protestë të tillë. Çfarë mendoni për këtë vendim të opozitës?
Blendi Fevziu: Opozita mendon se qeveria nuk dëgjon për asgjë. Gjërat që kërkojnë ata janë gjëra që kërkojnë njerëzit. Çfarë mendoni në këtë rast? Sepse kemi një përplasje të madhe për këtë: opozita thotë se qeveria nuk reagon ndaj kërkesave të njerëzve dhe qeveria thotë se opozita po përdor disa probleme lokale për të luftuar qeverinë.
Blendi Fevziu: Shpresoj që të jeni shumë i drejtpërdrejtë dhe i hapur në përgjigjet tuaja, por disa muaj më parë, ju mbajtët një fjalim ku flisnit për peshqit e mëdhenj dhe peshqit e vegjël…
Blendi Fevziu: Në 28 vite, ambasador – dhe unë kam informacion për çdo ditë në këto 28 vite – nuk kemi parë asnjë person të fuqishëm…
Blendi Fevziu: …ndonjë politikan, që të dënohet për problemet që i kanë shkaktuar vendit. Disa u dënuan por më shumë politikisht në vitet ’92 dhe ’93. E kam fjalën për personat që janë akuzuar për korrupsion, për probleme të tjera, për shkelje të ligjeve.
Blendi Fevziu: Pyetja ime është e drejtpërdrejtë. Kur do të dënohen këta persona për problemet që kanë shkaktuar?
Blendi Fevziu: Dhe s’ia kishim dëgjuar emrin më parë …
Blendi Fevziu: Ai u zhduk …
Blendi Fevziu: Po…
Blendi Fevziu: Po, ata janë gangsterët, personat e trafiqeve, dhe të tjerët. Unë flas për personat e fuqishëm, me kostume, me kostume shumë të shtrenjta, të cilët qëndrojnë çdo ditë në baret e restorantet e Tiranës dhe nuk ndëshkohen kurrë.
Blendi Fevziu: Pse mendoni se jemi pranë kësaj …
Blendi Fevziu: Po, pse thoni se jemi afër përfundimit të çështjes Tahiri?
Blendi Fevziu: Cili është pozicioni i Qeverisë së SHBA?
Blendi Fevziu: A njihni ndonjë gjykatës në këtë vend, Ambasador, në 28 vite, që mund të dënojë një politikan?
Blendi Fevziu: Më thoni vetëm një …
Blendi Fevziu: Por është më pak i pastër se sa mendonim më parë…
Blendi Fevziu: Po flas për vetingun. Personat që mendonin se vetingu do pastrojë pak a shumë të gjithë sistemin, por tani mendojnë se në fund, vetingu do të jetë vetëm për disa dhe jo për një sasi të madhe.
Blendi Fevziu: Pasi SPAK të jetë në punë …
Blendi Fevziu: Cila është asistenca që po jep SHBA për procesin e vetingut, Ambasador?
Blendi Fevziu: dhe asistencë konkrete …
Blendi Fevziu: Po pyesja për këtë, për shembull…
Blendi Fevziu: Çdo ditë?
Blendi Fevziu: Paratë që kanë jashtë. Pronat që kanë jashtë, mund të bashkëpunojmë me institucionet ligjzbatuese të SHBA?
Blendi Fevziu: Pse ka qenë mbresëlënëse?
Blendi Fevziu: Po.
Blendi Fevziu: Po, por nuk ishte i vetmi; pati disa prej tyre.
Blendi Fevziu: Ambasador, doja t’ju pyesja. Kjo ishte pyetja në fakt: çfarë do të ndodhë me personat që goditen nga vetingu? Do hetohen për rastet e tyre apo do largohen nga postet?
Fevziu: Zoti Ambasador, doja t’ju pyesja për historinë tuaj me ish Prokurorin e Përgjithshëm Z. Llalla. Përse Departamenti i Shtetit ia ndaloi hyrjen Z. Llalla dhe familjes së tij në Shtetet e Bashkuara?
Fevziu: I pari person në botë?
Fevziu: Sipas informacioneve të kujt?
Fevziu: Po nga erdhi ky informacion? Nga Ambasada Amerikane në Tiranë apo nga institucionet ligjzbatuese në Shtetet e Bashkuara, të cilat e ofruan këtë informacion?
Fevziu: Shumë njerëz besojnë se ishit ju që personalisht e dëbuat Llallën për shkak të problemeve që keni pasur më parë.
Fevziu: A ka një hetim zyrtar për Llallën në Shtetet e Bashkuara? Nuk po flas për hetimin në Shqipëri.
Fevziu: Përse keni pasur një marrëdhënie kaq të fortë dhe të keqe me Z. Llalla?
Fevziu: Z. Ambasador, doja t’ju pyesja sepse kanë qarkulluar komente, nëse deklaratat që ju keni bërë gjatë këtyre 3 viteve kanë qënë të miratuara nga Departamenti i Shtetit, nga politikat zyrtare të Shteteve të Bashkuara të Amerikës?
Fevziu: 100%?
Fevziu: Cili ishte problem më i madh i Z. Llalla?
Fevziu: A e ka mbështetjen tuaj Arta Marku, Prokurorja e Përgjithshëm e përkohshme? Mbështetjen e SHBA, jo tuajën personalisht.
Fevziu: Një tjetër problem është se SPAK dhe BKH, kur të nisin punën e tyre, do të kenë nevojë për ndihmën e SHBA. Çfarë ndihme do të japë SHBA në këtë rast? Vetëm ndihmë apo edhe bashkëpunim?
Fevziu: Të dyja?
Fevziu: A do të hetojnë ata çështje konkrete?
Fevziu: Një tjetër problem që kam dëgjuar ka të bëjë me periudhën pas vetingut. Një numër prokurorësh dhe gjykatësish do të goditen nga ky proces. Ku do t’i gjejë Shqipëria gjykatësit dhe prokurorët e rinj, Z. Ambasador?
Fevziu: Sipas mendimit tuaj, kur do të përfundojë reforma në drejtësi?
Blendi Fevziu: Z. Ambasador, një nga problemet gjatë qëndrimit tuaj këta 3 vjet në Shqipëri, por edhe më përpara, ka qenë pjesmarrja në politikë apo pasja e një roli në politikën shqiptare të njerëzve me të kaluar kriminale. Mbaj mend që në 2015 ju mbajtët një fjalim, ku i kërkuat njerëzve të mos votonin për këta njerëz, Roshi, Bushi dhe të tjerë. Por nuk solli asgjë pasi ata i fituan zgjedhjet. Pyetja është, kur do të mbarojë kjo histori në Shqipëri?
Blendi Fevziu: Ambasador, është e tmerrshme. Trafikantë prostitutash…
Blendi Fevziu: Njerëz që kanë trafikuar qënie njerëzore…
Blendi Fevziu: Vrasës që ulen në karriget e Parlamentit të Shqipërisë. Është e tmerrshme për të rinjtë që jetojnë në Shqipëri.
Blendi Fevziu: Ata janë ende shumë aktivë në struktrat e partive…
Blendi Fevziu: Jam shumë kurioz Z. Ambasador, pas fjalimit tuaj publik kundër këtyre njerëzve në zgjedhjet vendore të 2015, a keni folur me Z. Rama? Çfarë ju ka thënë ai?
Blendi Fevziu: Çfarë ju tha Z. Rama për këta njerëz konkretë?
Blendi Fevziu: Z. Ambasador, një tjetër problem i madh gjatë këtyre viteve të qëndrimit tuaj këty është edhe problemi kanabisit dhe kultivimit të tij.
Blendi Fevziu: Ka shumë komente sipas të cilave Ambasadori amerikan nuk foli asnjëherë apo nuk bëri asnjë deklaratë kundër kanabisit apo kultivimit të kanabisit në vendin tonë. Por edhe gjatë muajve apo viteve të fundit, keni folur për trafikun e kanabisit por asnjëherë për mbjelljen e tij. A ka qenë kjo një pikë e dobët e juaja?
Blendi Fevziu: Një fatkeqësi për gjithçka …
Blendi Fevziu: Fatkeqësi jo vetëm për fëmijët, por edhe për biznesin sepse trafikantët e drogës do të jenë biznesmenët më të mëdhenj në vend, njerëz me fitime të jashtëligjshme. Kam edhe dy pyetje të fundit, Z. Ambasador, sepse e di që koha është e kufizuar. E para, në Shqipëri ka një debat të madh për një kontratë PR nënshkruar nga PD dhe një person në SHBA që është një kompani PR në SHBA. U botua nga Mother Jones një investigim që thoshte se ato para vinin nga Rusia dhe nga Kremlini. Cili është opinion juaj, e para, dhe e dyta, a ka një hetim në SHBA për këtë çështje? Nuk flas për hetimin e madh për ndikimin rus në zgjedhjet e SHBA.
Blendi Fevziu: Basha tha se është Rama ai që mbështet investimet e rusëve në Shqipëri. Keni ndonjë informacion mbi këtë?
Blendi Fevziu: Sipas një marrëveshjeje midis vendeve anëtare të NATO-s dhe vendeve të tjera demokratike, SHBA kërkoi që Shqipëria të dëbonte apo të largonte dy diplomatë rusë. Cili është problemi tani midis SHBA dhe Rusisë?
Blendi Fevziu: Si reagim i të gjitha vendeve demokratike …
Blendi Fevziu: Dhe pyetja e fundit, Z. Ambasador. Ka shumë njerëz në Shqipëri që mendojnë se George Soros, miliarderi amerikan, po ndërhyn në punët e brendshme të Shqipërisë nëpërmjet Fondacionit Soros dhe nëpërmjet mbështetjes për qeverinë. Cili është opinioni juaj për këto ide?
Blendi Fevziu: Ambasador, faleminderit shumë. Nuk kemi më kohë por ndoshta herën tjetër mund të zhvillojmë një intervistë më të gjatë. Faleminderit shumë që ishit në studion e Opinion.
Blendi Fevziu: Është një marrëdhënie historike.
Blendi Fevziu: Faleminderit shumë, Ambasador.